Verdiend geslaagd!

28 mei 2020/0 Reacties/in Frontpage Article, News/door Indra

Afscheid van school

Hoe geven we eindexamenleerlingen het gevoel dat ze verdiend geslaagd zijn?

Donderdag 4 juni is uitgeroepen tot de dag waarop de vlag in top mag. Een landelijk feestmoment waarop eindexamenleerlingen kunnen vieren dat ze geslaagd zijn. “Veel scholieren vinden het moeilijk dat alles wat met het laatste schooljaar te maken heeft, wegvalt,” zegt Pieter Lossie, voorzitter van scholierenvakbond LAKS. “Een moment waarop gezamenlijk de vlag uit kan, vonden zij belangrijk. Met deze dag op 4 juni kan jaren schooltijd met voldoening afgesloten worden.” Is dat zo? Wordt met dit ritueel een tijdperk met voldoening afgesloten?

Er sneuvelen dit jaar behoorlijk wat rituelen die bij een eindexamenjaar horen. Om te beginnen de stunts tijdens de laatste schooldag waarop leerlingen de regie tijdelijk overnemen. Samen in spanning wachten op het verlossende telefoontje van je mentor om te horen of je al dan niet geslaagd bent. De ontlading daarna (als de uitslag positief is). Iedereen laten weten dat je geslaagd bent, felicitaties ontvangen via alle mogelijke kanalen, buren, familie, vrienden over de vloer, samen toasten. Vervolgens een paar weken heerlijk op je lauweren rusten, terwijl de rest nog wel naar school gaat. De vakantie met je vrienden naar welk-oord-dan-ook, voor het eerst zonder verplichtingen, zonder druk.

Diploma-uitreiking

Tot slot de officiële afsluiting; de diploma-uitreiking. De middag of avond waarop je één voor één wordt toegesproken, je nog één keer samen bent met al die andere leerlingen waar je mee geblokt hebt, waar je ruzie mee hebt gemaakt, vrienden mee bent geworden. Het laatste moment samen om daarna allemaal je eigen richting op te gaan. De schooltijd is definitief voorbij. Hoe sluit je in onze samenleving met sociale beperkingen de schooltijd waardevol af? Er is ruimte nodig om samen stil te staan bij wat je definitief loslaat (in elk geval je schooltas) en wat je meeneemt (vriendschappen, zelfvertrouwen of de tip van die ene fijne docent die je altijd zal bijblijven). Ook moet er vooruitgeblikt kunnen worden op de toekomst die voor je openligt.

We mogen niet bij elkaar komen, althans niet te dicht bij elkaar en ook niet met te veel. Toch wil je juist nu een gevoel van saamhorigheid creëren en ervaren. Een gevoel van verbinding; wij hebben samen deze klus geklaard. Niet alleen leerlingen zullen daar behoefte aan hebben, ook voor de docenten, de schoolleiding, de ouders en verzorgers is er ontlading nodig. Die hebben net zo hard meegewerkt en meegeleefd. Het is een afsluiting die bij uitstek samen gevierd moet worden.

Nieuwe rituelen op school

Op scholen wordt al maandenlang keihard gewerkt aan het lesgeven onder beperkende omstandigheden. Er zijn vast ook ideeën voor de diploma-uitreiking. Maar gaan deze plannen verder dan praktische oplossingen? Hoe kom je tot (nieuwe) rituelen waarin leerlingen zich ook echt zullen verbinden aan hun toekomst? Waarin leerkrachten en ouders/verzorgers ‘hun’ kinderen met vertrouwen los kunnen laten? Hoe raak je met de juiste inhoud ook de spirituele en emotionele laag? Afscheid nemen doe je namelijk niet alleen in het hoofd, maar met het hele lijf. Met je hart, met geuren en kleuren.

Sluit aan bij de tradities van je school, schakel je leerlingen in en wees vooral creatief. Geef alle betrokkenen het gevoel dat ze van waarde zijn. Bespreek met leerlingen wat ze naar hun vervolgopleiding mee willen nemen. Wat gaan ze koesteren en wat kunnen ze loslaten. Maak samen deze stap richting volwassenheid. Alle geslaagden verdienen het om hun schoolperiode op een erepodium af te kunnen sluiten, met een daverend applaus van trotse ouders en docenten. Zoek desnoods letterlijk en figuurlijk de ruimte op.

Verdiend geslaagd

Wat kunnen wij thuis doen om alle schoolverlaters het gevoel te geven dat we trots op ze zijn? Dat het diploma van een eindexamenkandidaat dit jaar minstens net zoveel waard is als in de voorgaande jaren? De vlag uithangen is voor de geslaagden daar komen we niet aan (misschien heb je zelf een net geslaagde huisgenoot en hangt ie al te wapperen), maar je kunt wel op een andere manier creatief zijn met de vlag of de kleuren rood, wit en blauw. Maak een waslijn, een raamtafereel, een poster, een tekening met stoepkrijt, bak cup cakes etc. en deel een foto van jouw actie via social media met de hashtag #verdiendgeslaagd. Geef daarmee alle geslaagden het gevoel dat ze verdiend geslaagd zijn!

Dit artikel werd op 1 juni ook in aangepaste vorm gepubliceerd door de Volkskrant. Het is geschreven door Christien van Bergen, Lisette de Lange, Carlien van Geffen en Indra van de Berg. De actie om te vlaggen is aangescherpt en wordt gesteund en gedeeld door verschillende ritueelbegeleiders in het hele land.

Juist nu! Ritueelbegeleiding in Coronatijd

17 maart 2020/1 Reactie/in Frontpage Article, News/door Indra

Hoe doe je dat, verbinden als je sociaal moet onthouden? Als de maatregelen om de viruscurve te bedwingen ons belemmeren in onze vaste uitvaartgewoontes? Juist nu belangrijker dan ooit: ritueelbegeleiding in Cornonatijd.

Afscheid nemen in crisis

Terwijl we allemaal zoeken naar verse routines in het dagelijks leven, met thuiswerken en kinderen in huis, met ‘social distancing’, en toch de oudjes in de straat willen bijstaan, staan we er nauwelijks bij stil hoe het moet zijn als je NU, deze week voor altijd afscheid van iemand moet nemen. Zonder horeca. Zonder alle mensen die om hem of haar gaven. Zonder arm om je heen. Zonder knuffel als de woorden tekort schieten. Maar ook: wat nou als er iemand overlijdt die je wel dierbaar was, maar waar je niet tot de binnenste cirkel behoort? Hoe neem je dan afscheid?

Even geen maatwerk

Ritueelbegeleiding is normaliter maatwerk: voor elke uitvaart zoek ik naar de juiste taal, de juiste symboliek die past bij deze familie. Maar als dat niet mogelijk is, omdat de tijd er niet is, omdat de regelgeving van deze crisistijd ons hierin in de weg staat, dan moeten we iets anders bedenken. Hoe verbinden we een besloten afscheid aan een grotere sociale cirkel? Hoe bouwen we een brug tussen besloten viering nu, en publieke viering later?

Vieren, wat betekent dat?

Terug naar het woord ‘vieren’ wat betekent dat? Vieren doet ons denken aan ‘feest’. Maar het betekent ook ‘eren’, of ‘stilstaan bij’. Als je niet welkom bent bij de uitvaartviering vanwege virusrestricties, hoe kun je dan toch eren, of stilstaan bij? En hoe maak je die buitenste kringen, die mee stilstaan bij jouw dierbare voelbaar?

Kaart:

Voeg een ansichtkaart met een foto of een symbool toe aan de rouwkaart & vraag alle mensen die mee-‘vieren’ een woord, anekdote, herinnering op die ansicht te schrijven en terug te sturen. Zo krijg je een testament van herinneringen, waar je troost uit kunt putten, terwijl de buitenste kringen hun meeleven kunnen betuigen, en stil kunnen staan bij hun eigen verdriet.

Licht:

Stuur een theelichtje mee met de rouwkaart & vraag of alle mensen die mee-‘vieren’ op hetzelfde moment hun lichtje branden. Laat ze een foto delen van het lichtje en de rouwkaart via Social Media, mail of whatsapp. Zo maak je de verbinding tussen de viering thuis en de viering in besloten kring.

Speech:

Neem de speech voor je dierbare & deel deze met alle rouwenden. Jouw woorden mogen breed gehoord worden, en zullen reacties oproepen, waardoor je je minder alleen kunt voelen. (Voordeel is, dat je er zelfs een paar keer op kunt oefenen, tot hij goed voor je voelt)

Symbool:

Plaats bij de besloten viering een symbool in plaats van een bloemstuk op de kist. De sigaar van vader, het handwerk van moeder, het tuingereedschap van opa, iets tastbaars en bewaarbaars. Maak er foto’s van, en bewaar het symbool. Als er later een publieke viering komt, dan is dit symbool de verbinding tussen besloten en publiek, en kan in de plaats staan van het lichaam, waarvan we al afscheid hebben genomen.

Ritueelbegeleiding in Coronatijd

Hecht je waarde aan deze symboliek, of aan het betrekken van bredere sociale kring, aarzel dan niet om contact op te nemen. Mijn collega-vakmensen en ik verstáán de kunst van rituelen. Van werken met belemmeringen & rafelrandjes. Wij zorgen, juist nu, met ritueelbegeleiding in Coronatijd, voor verbinding, voor viering, voor een beter vertrekpunt in rouw.

Stappen op het levenspad

27 juni 2019/0 Reacties/in Frontpage Article, News/door Indra

Een ritueel wat ik uitvoer in een viering kan ik meestal niet delen, maar bij deze kan ik dat wel! Op 18 mei mocht ik op de Uitvaartmarkt Woerden een ritueel uitvoeren. En dat in de prachtige aula van de Algemene Begraafplaats aan de Meeuwenlaan! ‘Stappen op het levenspad’, heb ik het genoemd. Speciaal voor deze dag ontworpen, geschreven en vormgegeven.

Kijken: levenspad

In de aula ligt een levenspad, betekend met krijtstift. Op het pad zie je de voetsporen, de voetstappen van deze vrouw. En op het pad staan 4 paar schoenen. Het levensverhaal van deze mevrouw wordt in grote lijnen geschetst. Ik vertel niet alle hoogtepunten, mijlpalen en wetenswaardigheden, maar eigenlijk vertel ik anekdotes rondom vier thema’uit haar leven. Zelfstandigheid, Vrijheid, Open blik en Plezier.

Luisteren: anekdotes over Mia

We luisteren naar hoe Mia als zesjarige op pad ging met haar poppenwagen, zonder dat tegen iemand te zeggen. Hoe zij vluchtte voor verdriet in alle verre reizen die zij maakte. Hoe nieuwsgierigheid voor haar een voorwaarde was voor het moederschap, telkens iets nieuws ontdekken in het slootje, aan het eind van de straat, of bij die nieuwe jongen uit de klas. En hoe zij magisch plezier beleeft aan haar kleinkinderen, al haar creativiteit de vrije teugels geeft, om telkens ook hen te verrassen en te verwonderen.

De eenhoorn staat voor het magische plezier dat zij schepte in het grootmoederschap.

Voelen en bewegen: stappen op het levenspad

Terwijl ik vertel, nodig ik telkens een familielid uit om de schoenen van het levenspad te halen. Zij zetten die op Mia’s kist. Als we aan het einde van het levenspad gekomen zijn, staan er vier paar schoenen op de kist. Háár pad eindigt hier, haar stappen houden hier op. Maar wat wij leren van haar, van haar stappen op het pad, daarvoor heb ik een symbooltje meegenomen: Een koffertje, een vrije vogel, een bril en een magische eenhoorn. Die staan voor de zelfstandigheid, de vrijheid, haar open blik & plezier. Die symbolen gaan in een buideltje en mogen mee met de familie, want die lessen, die symbolen, die herinneringen, die mogen met hén mee op hún pad.

De beweging die ik in de viering breng: letterlijk even opstaan, iets pakken en ergens anders neerzetten, die zorgt ervoor dat we onze zintuigen kunnen afwisselen. Luisteren, kijken, voelen, bewegen. De handeling – de schoenen teruggeven aan Mia – helpt ons realiseren dat dit stuk van háár is, haar keuzes zijn geweest. De symbooltjes in het buideltje is wat we meenemen, omdat we haar zo kunnen herinneren. Want wat we van haar leren, dat kunnen wij voor altijd vasthouden.

Maatwerk: telkens opnieuw, telkens anders

Een prachtig pad om te beschrijven, en een fijn ritueel om uit te voeren, deze stappen op het levenspad! Met dank aan de bezoekers op die warme lentedag, en natuurlijk aan Nicole Fazzi-Burgers en Karin Horsting voor het organiseren van deze mooie energieke, levendige markt rondom afscheid en uitvaart.

Als jij nou ook een maatwerkritueel wilt, om de viering kracht bij te zetten, bel me dan!

Ritueellab 16 januari in Vinkel

11 december 2018/0 Reacties/in News/door Indra

Het ritueellab strijkt op woensdag 16 januari 2019 neer in het prachtige atelier van collega Christien van Bergen in Vinkel! Zij bood spontaan haar ruimte aan, en daar maken wij natuurlijk gretig gebruik van.

Thema: ‘Aan tafel’

Het thema voor deze bijeenkomst is ‘Aan tafel’. We bespreken lastige situaties bij onze families thuis. Onderhuidse spanning bijvoorbeeld, of een té aanwezig familielid. Welke vind jij lastig & hoe ga je ermee om?

Wat is dat, het ritueellab?

Het ritueellab is een oefenplaats voor ritueelbegeleiders. Een plek waar we elkaar kunnen ontmoeten, kunnen delen en uitwisselen. Waar we elkaar een kijkje in de keuken kunnen geven, elkaar kunnen inspireren en van elkaar kunnen leren. Ik bereid een paar onderdelen voor, breng een aanzet mee & de rest doen we samen.

Praktisch:

We beginnen om 13.30 uur, ronden af om 16.00 uur. Jouw bijdrage voor koffie, thee & wat lekkers bedraagt € 15,- . Stuur me een appje, bericht via FB of mailtje als je erbij wilt zijn, dan zet ik je op de lijst!

Licht in Lunetten op Wereldlichtjesdag

27 november 2018/0 Reacties/in News, Uncategorized/door Indra

Een jaarlijkse lichtceremonie om overleden kinderen te herdenken

Elke 2e zondag in december wordt Wereldlichtjesdag gevierd. Op deze dag steken mensen over de hele wereld kaarsjes aan ter nagedachtenis aan overleden kinderen. In mijn wijk Lunetten verzorgen we voor de tweede keer deze lichtceremonie Licht in Lunetten. Je bent van harte welkom!

Licht in Lunetten, een viering om overleden kinderen te herdenken op zondag 9 december. Foto: Ninet Zeven

Voor de wijk, door de wijk

Het initiatief voor deze kleinschalige viering is genomen door drie mensen die professioneel met rouw te maken hebben: Carlien van Geffen is ritueelbegeleider, net als ik. En Lize Nijenhuis is rouwbegeleider. Rouw is iets van alle tijden en een kind dat gemist wordt, draag je een leven lang bij je. Het is belangrijk om daar op je eigen manier vorm aan te kunnen geven. Fort Lunet IV stelt weer haar sfeervolle locatie ter beschikking. Wijkgenoten Hanneloes en Aldrik vormen het duo Black Elder Tree en zij zorgen voor een prachtige muzikale omlijsting. Zo zorgen we samen voor elkaar.

Overal licht

In Nederland is er op ruim tachtig locaties aandacht voor Wereldlichtjesdag. Alle kinderen en hun nabestaanden verbinden zich in een golf van licht. Dit is ook het thema van de viering Licht in Lunetten: Golf.

Voor alle kinderen

Of het om een pasgeboren baby of een volwassen kind gaat, of je pas kort mist of al heel lang; het maakt niet uit. Er is plaats voor al het missen. Alle mensen zijn welkom om een lichtje aan te steken voor het kind dat mist en zich te laten troosten en inspireren door muziek, woorden, licht en samenzijn.

De deuren van Fort Lunet IV openen om 18.15 uur. Om 18.30 uur start de ceremonie en na afloop is er wat lekkers te drinken en ruimte om na te praten.

Kom je ook?

Meld je aan via WLDLunetten@gmail.com, dan zetten we een kaarsje voor je klaar. We horen graag of we de naam van je kind mogen noemen & met hoeveel mensen je ongeveer komt. Deelname aan Licht in Lunetten op Wereldlichtjesdag is gratis dankzij een bijdrage uit het Initiatievenfonds van de Gemeente Utrecht.

Tag Archief van: Ritueel